Tinea capitis, saçlı derinin mantar enfeksiyonudur. Genellikle kaşıntılı, saç dökülmesinin eşlik ettiği döküntülü alanlarla karşımıza çıkar.
Trichophyton ve Microsporum ailesine ait dermatofitik mantarlar en sık etkenlerdir.
Tinea capitis, genellikle adölesan çağı öncesi çocuklarda görülür. Çoğunlukla diğer bir insandan veya bir hayvandan direkt temas yoluyla edinilir; fakat ortak kullanılan tarak, şapka gibi eşyalardan da bulaş mümkündür.
Ağızdan alınan mantar ilaçları istisnalar(doktorunuza başvurunuz) dışında tinea capitis tedavisinde ilk tercihtir.
Saçın dermatofit enfeksiyonunun 3 formu vardır:
1)Endotrix: Mantar sporları(artrokonidya) saç şaftının içinde yer alır.
2)Ektotrix: Mantar sporları(artrokonidya) saç şaftının dışını çevreler.
3)Favus: Saç şaftının içinde hiflerin ve hava boşluklarının bulunduğu özel bir formdur.
Çalışmalar göstermiştir ki NLRP3 yolağını da içeren doğal bağışıklık sistemi mantar enfeksiyonlarına karşı savunmadan önemli bir rol oynamaktadır.
Asemptomatik(belirti olmaksızın) taşıyıcılığa ek olarak 5 farklı tinea capitis kliniği vardır. Sebep olan organizma ve kişinin bağışıklık sistemi enfeksiyon türümü belirleyen başlıca etmenlerdir.
1)Saç dökülmesinin eşlik ettiği kepekli yamalar
2)Siyah noktaların eşlik ettiği yama şeklinde saç dökülmesi: Siyah noktalar saç dökülmesinin bulunduğu alanlarda folikül açıklıklarında görülür, saçlı derinin yüzeyinde distal uçtan kırılan saçlardır.
3)Müphem saç kaybının eşlik ettiği yaygın kepek: Seboreik dermatit(yağlı egzema) ile karışır
4)Kerion: Enfeksiyona karşı verilen abartılı immün yanıtın sonucudur. Genellikle zoofilik dermatofitler nedeniyle olur. Sebat ederse skatrizan alopesi(kalıcı kellik) nedenidir.
5)Favus: Özellikle T. schoenleinii isimli dermatofit nedeniyle olur. Şiddetli yangı kalıcı skar nedeni olabilir(kalıcı kelliğe neden olabilir).
kaynak: uptodate.com
benimcildim.net 